Zilveren tabaksdoos, gegraveerd met voorstellingen van het Amsterdamse Pachtersoproer van 1748

Een zilveren tabaksdoos, aan alle zijden gegraveerd met voorstellingen van het Amsterdamse Pachtersoproer van 1748*: Op de voorkant een afbeelding van de gevechtshandelingen op de Dam en het Damrak. Op de achterkant de plunderingen van enkele grachtenhuizen. Op de zijkant de beschietingen door de Burgerwacht en de teksten 'Oproer tot Amsterdam van de 24 tot den 28 juni 1746' en 'De Zweed gedoot'. Gekeurd met het meesterteken van Willem Wobbe (bekend als maker van tabaksdozen en als zilversmid werkzaam in Amsterdam vanaf 1730) en het Amsterdamse jaarteken van 1762. Lengte 161 mm. (Verkocht)

An engraved silver tobacco box, depicting scenes of the 1748 Amsterdam riots. (sold)

*Het Pachtersoproer was een opstandige beweging in de achttiende eeuw. De oorsprong van het oproer ligt in de economische malaise in de jaren veertig van die eeuw. Er was grote onvrede onder de bevolking over de wijze waarop de regenten en de landadel hun macht uitoefenden. De oproeren werden vooral veroorzaakt door de hoge belastingtarieven die de pachters vroegen. De overheid in de Republiek haalde niet zelf belasting op, maar verpachtte het innen ervan aan particulieren. Zo'n belastingpachter betaalde de overheid een van tevoren vastgesteld bedrag, en alles wat hij verder aan belasting inde, was voor hemzelf. Het pachtbedrag was vaak hoog, omdat verschillende pachters tegen elkaar op boden.

In Amsterdam brak het pachtersoproer uit op maandagochtend 24 juni 1748 op de Botermarkt (tegenwoordig Rembrandtplein). De straat werd opengebroken en er werd met stenen gegooid. Vervolgens liep het volk de huizen van de pachters af. Alles werd stukgeslagen, opengebroken en de aangetroffen drank werd opgedronken. Kisten met geld en kostbaar porselein werden vanaf de brug in het water gegooid. Er werden 36 huizen geplunderd. Hierbij vielen drie doden en daarnaast gewonden. Op 26 juni werd een Zweed, die geplunderd had, op straat door de burgerwacht doodgeschoten. Op vrijdag 28 juni zouden er twee mannen en een vrouw, de visverkoopster, Marretje Arents, opgehangen worden vanuit het raam van de Waag op de Dam. Het volk begon te dringen om alles beter te kunnen zien. Plotseling werd er geschoten vanuit de Kalverstraat. Opnieuw vielen er talrijke doden. Veel mensen zochten een goed heenkomen en sprongen in het water van het Damrak.